Wielu controllerów, podchodząc do tworzenia budżetu, popełnia istotny błąd, skupiając się wyłącznie na zaplanowaniu przychodów i kosztów i nie planując w ogóle elementów związanych z bilansem. Przez wiele lat pracy w korporacjach obserwowałem brak jakiegokolwiek zainteresowania bilansem ze strony menadżerów finansowych – liczył się jedynie wynik finansowy. Bilans, traktowany jako „gorszy brat” w rodzinie sprawozdań finansowych rzadko wchodził w orbitę zainteresowania działu finansów. Jeśli już się tak działo, to było to zazwyczaj związane z pogorszeniem się sytuacji biznesowej, związanej z brakiem gotówki. Zatem jak sporządzić i uzgodnić budżet od wyniku finansowego do gotówki?
Gotówka jest królem od zarania dziejów, ale jej majestat lubi się ujawniać w specyficznych sytuacjach. Z taką sytuacją mamy do czynienia obecnie – pogorszenie się koniunktury gospodarczej zwykle przekłada się na obniżenie płynności w całości gospodarki (pogarszające się warunki gospodarcze wpływają na opóźnienia w płatnościach, co działa zwykle na zasadzie reakcji łańcuchowej). Dodatkowo, inflacja i idący za nią wzrost stóp procentowych oznacza, że finansowanie zewnętrzne jest nie tylko droższe, ale także trudniejsze do uzyskania. W takich okolicznościach, w większości biznesów zaczyna się walka o gotówkę i rozpoczęcie ,,treningu”, którego celem jest przejście od „masy” zysku finansowego do „rzeźby” gotówkowej. Nam controllerom przypada w udziale rola trenerów personalnych – w tej roli prowadzimy bieżące treningi i układamy plan treningowy na kolejny rok (budżet).
Sprawozdania finansowe pro-forma powstające w wyniku procesu budżetowania powinny mieć następującą kolejność:
- Rachunek zysków i strat – zaplanowanie przychodów i kosztów składających się na planowany wynik finansowy.
- Bilans – przełożenie wyniku finansowego na zmiany w kapitale obrotowym oraz uwzględnienie elementów typowo bilansowych, nie wpływających bezpośrednio na wynik finansowy, ale mogących docelowo wpływać na zmiany w poziomie gotówki.
- Rachunek przepływów pieniężnych – dokonane na podstawie bilansu oczyszczenie wyniku finansowego z elementów niepieniężnych (np. amortyzacji i rezerw) oraz uwzględnienie zmian w kapitale obrotowym , a także wpływów i wydatków nie mających charakteru przychodów i kosztów.
Pomiędzy wszystkim sprawozdaniami finansowymi powinna zachodzić pełna korelacja. Oznacza to, że po sporządzeniu rachunku zysków i strat, w następnym kroku sporządzamy bilans, w którym jedynym brakującym elementem jest gotówka. Jeśli w trzecim kroku rachunek przepływów pieniężnych zostanie prawidłowo zaplanowany, wówczas otrzymaną z niego wartość salda gotówkowego przenosimy do bilansu i zamykamy w ten sposób sumę bilansową. Jeśli po przeniesieniu gotówki z rachunku przepływów pieniężnych do bilansu nie będzie się on uzgadniał (czyli suma aktywów nie będzie się równać sumie pasywów ), będzie to oznaczało błąd w sporządzaniu rachunku przepływów pieniężnych.
Artykuł został przygotowany, jako studium przypadku, omawiające nie tylko kolejność w procesie przygotowania budżetu na sprawozdaniach finansowych pro-forma. Pokazuje on także, jak wygląda w praktyce proces rewizji i optymalizacji założeń, którego celem jest doprowadzenie planu finansowego do stanu akceptowalnej płynności i optymalnego poziomu gotówki w firmie. Przedstawiony proces jest więc nie tylko przykładem poprawnego podejścia do budżetowania, ale pokazuje także sposoby na optymalizację planowanego cash flow.
Artykuł „Jak sporządzić i uzgodnić budżet od wyniku finansowego do gotówki„ ukazał się w numerze 1(57)/2024 magazynu „Controlling i Zarządzanie”. Aby zapoznać się pełną treścią artykułu, zapraszam do kliknięcia w poniższy link:
Zainteresowały Cię kwestie poruszone w moim artykule i chcesz porozmawiać o tym, w jaki sposób mogę pomóc finansom Twojej firmy?
Zapraszam do kontaktu ze mną. Zajmuję się:
- Organizacją finansów firm
- Analizą oraz optymalizacją rentowności i płynności
- Wdrażaniem controllingu i raportowania finansowego
- Wdrażaniem planowania i budżetowania
- Dostarczaniem informacji i rekomendacji do podejmowania decyzji biznesowych
- Wspieraniem firm, jako zewnętrzny CFO
- Szkoleniami z zakresu finansów
